Urologia
Światowa Organizacja Zdrowia zalicza nietrzymanie moczu do chorób cywilizacyjnych. Występuje ono u ok. 17% populacji, znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn. W skrajnej postaci przybiera postać nietrzymania moczu. Szacuje się, że nietrzymanie moczu dotyka ok. 4–8% populacji globalnej, natomiast wśród kobiet dorosłych rozpowszechnienie wynosi ok. 30%. W Polsce OAB dotyka ok. 2,5 mln osób. Po poradę lekarską udaje się tylko 1/3 chorych, a 2/3 z nich zgłasza się do specjalisty dopiero po ponad 2 latach od wystąpienia pierwszych objawów choroby. Dolegliwość ta może wystąpić w każdym wieku, chociaż najczęściej dotyczy osób w wieku starszym – szacuje się, że połowa kobiet po 50. roku życia miała lub ma epizody nietrzymania moczu. Jednak dzięki szybkiej diagnozie i wdrożeniu leczenia można zapanować nad objawami OAB.
Mechanizm OAB polega na występowaniu pobudzenia i obkurczania mięśniówki pęcherza w sytuacji, gdy pęcherz nie jest całkowicie wypełniony. Przyczyny to: osłabienie mięśni dna miednicy, które może być wywołane przebytymi ciążami oraz porodami, menopauzą, osłabienie mięśni na skutek przebytych operacji ginekologicznych, osłabienie mięśni, które postępuje wraz z wiekiem, otyłość, gdyż zbyt duża masa ciała wpływa na obciążenie mięśni i ich osłabienie, infekcje układu moczowego, choroby ogólnoustrojowe, takie jak choroba Alzheimera, Parkinsona, stwardnienie rozsiane, a także cukrzyca.
Brak leczenia OAB prowadzi do bardzo poważnych następstw psychologicznych. Nietrzymanie moczu zaburza relacje chorych z rodziną ze względu na wszelkie zmiany trybu życia, obniżenie aktywności seksualnej oraz obciążenie budżetu domowego wydatkami związanymi z leczeniem oraz zapewnieniem higieny osobistej. Często wymusza zmiany planów zawodowych, ponieważ wymaga podporządkowania chorobie trybu pracy. Ogranicza również kontakty towarzyskie, co w efekcie prowadzi do alienacji chorego – przekłada się to na obniżenie jakości życia, a nawet samoizolację chorych obawiających się wyjścia z domu. W skrajnych przypadkach dochodzi do rozwoju depresji i prób samobójczych.
Wybór metody leczenia zależy od indywidualnych uwarunkowań i oczekiwań chorego oraz przyczyny powstawania objawów. Jako leczenie I rzutu zaleca się farmakoterapię. Jej podstawę stanowią leki antycholinergiczne, które blokują receptory muskarynowe w pęcherzu moczowym. Do tej grupy należy oksybutynina – lek starej generacji (I) wywołujący wiele działań niepożądanych oraz bezpieczniejsza solifenacyna, lek nowej generacji (IV) o wydłużonym czasie działania i refundowany na rynku polskim. Stosowane są też leki z grupy agonistów receptorów β3-andrenergicznych, także o dobrym profilu tolerancji, jednak w Polsce nie są one refundowane.
Solifenancyna – skuteczna farmakoterapia
Wysoka skuteczność solifenacyny w łagodzeniu objawów OAB jest dobrze udokumentowana. W kilku badaniach klinicznych, w tym badaniach z randomizacją przeprowadzonych metodą podwójnie ślepej próby, w których porównywano działanie solifenacyny z placebo lub innymi lekami cholinolitycznymi, odnotowano zmniejszenie częstości występowania parć naglących, częstości mikcji, nietrzymania moczu z parcia i epizodów nykturii. Odsetek pacjentek zgłaszających dyskomfort z powodu dolegliwości związanych z niepożądanym działaniem cholinolitycznym terapii wśród przyjmujących solifenacynę był niższy w porównaniu z kobietami leczonymi alternatywnymi schematami opartymi na innych lekach cholinolitycznych.
Solifenacyna to antagonista receptorów muskarynowych, głównie M3, w pęcherzu moczowym oraz w niewielkim stopniu receptorów M2. Mechanizm działania polega na zmniejszaniu wewnątrzkomórkowego stężenia jonów wapnia, co redukuje napięcie mięśnia wypieracza pęcherza moczowego. Solifenacyna cechuje się większą selektywnością wobec pęcherza moczowego niż oksybutynina i tolterodyna, dzięki czemu powoduje mniej działań niepożądanych, a te, które występują, odznaczają się znacznie mniejszym nasileniem niż w przypadku leków nieselektywnych. Lek ma długi okres półtrwania (do 68 godzin), co pozwala stosować jedną dawkę na dobę. Dobowa dawka zalecana to 5 mg, można ją zwiększyć do 10 mg w przypadku dobrej tolerancji leku.
Warto zaznaczyć, że solifenacyna nie zwiększa ryzyka rozwoju zaburzeń poznawczych u osób starszych. Nie wykazano różnic zależnych od wieku w farmakokinetyce leku w różnych grupach wiekowych. Solifenacyna w dawkach 5–10 mg redukowała objawy oraz poprawiała jakość życia u osób po 75. roku życia.
Piśmiennictwo:
636955/01/24
