Kardiologia
Nadciśnienie tętnicze jest jednym z najczęstszych schorzeń przewlekłych u nastolatków i dotyczy 3–5% dzieci i młodzieży w wieku 0–18 lat. Wysokie wartości ciśnienia tętniczego u nastolatka w gabinecie lekarza POZ wymagają przeprowadzenia określonych w wytycznych badań, ponieważ mogą być związane z innymi chorobami.
W wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego z 2019 r. zalecono prowadzenie powszechnych badań w kierunku nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży. Rozpoznanie nadciśnienia tętniczego ustala się po 3 niezależnych pomiarach ≥ 95. centyla dla wieku, płci i wzrostu dla dzieci do 16. roku życia. Od 16. roku życia obowiązują normy przyjęte dla populacji dorosłej. Istotny jest wywiad dotyczący występowania nadciśnienia tętniczego wśród członków rodziny. Wśród chorób ściśle związanych z nadciśnieniem tętniczym wymienia się cukrzycę, przewlekłą chorobę nerek, koarktację aorty i wady nadnerczy. Dlatego też nastolatek z podejrzeniem nadciśnienia tętniczego powinien zostać dokładnie przebadany. Jednak pierwszym krokiem jest ostateczne potwierdzenie diagnozy. W tym przypadku z pomocne jest badanie ABPM, czyli 24-godzinny pomiar wartości ciśnienia tętniczego. Badanie ma na celu potwierdzenie lub wykluczenie nadciśnienia tętniczego. Wynik pozwala wykluczyć tzw. nadciśnienie białego fartucha, czyli wartości ciśnienia wykraczające poza normę w przypadku wykonywania go przez personel medyczny – w takim przypadku w monitorowaniu całodobowym wartości ciśnienia będą utrzymywać się w granicach normy. U każdego dziecka po rozpoznaniu nadciśnienia tętniczego, poza poszukiwaniem wtórnych przyczyn tej choroby, należy także ocenić stopień zaawansowania powikłań narządowych. Do podstawowych badań należą echokardiografia, w której powinna zostać oceniona masa lewej komory serca, czynność skurczowa i rozkurczowa, elektrokardiogram (EKG), jak również czynność nerek i mniej popularna w codziennej praktyce ocena dna oka. Ponadto wśród nieobligatoryjnych badań dodatkowych wymieniana jest ocena kompleksu błona wewnętrzna–błona środkowa tętnicy szyjnej wspólnej (cIMT, carotid intima-media thickness) i ocena prędkości fali tętna (PWV, pulse wave velocity). W wytycznych zaznaczono, że w przypadku większości dzieci z nadciśnieniem tętniczym nie ma konieczności natychmiastowego rozpoczynania terapii hipotensyjnej, dzięki czemu istnieje możliwość przeprowadzenia pełnej diagnostyki przed rozpoczęciem przyjmowania leków. W przypadku konieczności wdrożenia farmakoterapii zalecane są leki z grupy długo działających dihydropirydynowych antagonistów wapnia. Decyzja o docelowej terapii powinna uwzględniać stopień zaawansowania choroby, jej charakter (nadciśnienie tętnicze pierwotne lub wtórne) oraz towarzyszące schorzenia i powikłania narządowe. Monitorowanie leczenia i jego modyfikacje powinny być poparte wynikiem badania ABPM.
Nastolatek z wysokim ciśnieniem tętniczym w gabinecie lekarza POZ wymaga dokładnego przebadania, które obejmuje potwierdzenie choroby, jej zaawansowanie i poszukiwanie przyczyn. Odpowiednie leczenie może zapobiec groźnym powikłaniom nadciśnienia tętniczego w przyszłości.
Piśmiennictwo:
000632610/01/24
